ضریب هوشی یا بهره هوشی معیاری برای قدرت یادگیری و درک انسان ها است.
هرچقدر ضریب هوشی یک فرد بالاتر باشد، آن فرد از درک و قدرت یادگیری بالاتری هم برخوردار است.
ضریب هوشی را با حروف اختصاری IQ نشان می دهند که مخفف عبارت «Intelligence Quotient» است.
امروزه با کشف معیارهای جدید برای موفقیت، ضریب هوشی اهمیت گذشته را از دست داده است.
آزمونهای ضریب هوشی و جدول IQ براساس افراد با فرهنگهای مختلف، جنسیت و سن و سال با هم تفاوت دارند.
ما زمانی میتوانیم بگوییم فردی از توانایی یادگیری خوبی برخوردار است که نسبت به سایر افراد هم سن و سال و خود فهم قابل قبولی نسبت به مسائل مختلف داشته باشد.
بنابراین وقتی میتوانیم بگوییم که فهم یک بچه پنج یا هفت ساله خوب است که بتوانند دیگر مسائلی که کودکان پنج یا هفت ساله میفهند را بفهمند.
در گذشته این چنین تصور میشد که تمام موفقیتهای آینده فرزندان را میتوان از روی میزان ضریب هوشی آن ها پیشبینی کرد.
بعدها تحقیقات ثابت کردند که ضریب هوشی نمیتواند ارتباط مستقیمی با موفقیت آینده کودکان داشته باشد،
چرا که بعضی از افراد دارای ضریب هوشی بالا، از زندگی سطح پایینی برخوردار بودند و افراد با ضریب هوشی پایینتر زندگی بهتری داشتند.
بنابراین در عصر حاضر این موضوع کاملاً مشخص شده است که ضریب هوشی هیچ تضمینی برای موفقیت آینده یک فرد نیست.
ضریب هوشی یا IQ یک شخص به صورتی محاسبه میشود که در آن سن عقلی (نتیجه آزمون) تقسیم بر سن تقویمی فرد شده و سپس در عدد ۱۰۰ ضرب میشود.
اگر سن عقلی و تقویمی فرد هر دو یک عدد باشند،
فرد موردنظر از ضریب هوشی متوسط یعنی ۱۰۰ برخوردار است.
اگر در محاسبه ضریب هوشی سن عقلی از سن تقویمی بیشتر باشد،
حاصلضرب و تقسیم از عدد ۱۰۰ بیشتر بوده و ضریب هوشی فرد بالاتر از حد متوسط خواهد بود.
اگر سن عقلی فرد دیگری کمتر از سن تقویمی وی باشد،
نتیجه حاصل شده کمتر از ۱۰۰ بدست خواهد آمد؛ یعنی ضریب هوشی وی پایینتر از حد متوسط خواهد بود.
افرادی که ضریب هوشی آن ها بین ۸۵ تا ۱۱۴ بدست آمده باشد، از هوش متوسطی برخوردارند.
اگر ضریب هوشی کسی بین ۱۱۵ تا ۱۲۹ باشد،
فرد باهوش در نظر گرفته میشود.
اگر بین ۱۳۰ تا ۱۴۵ باشد،
فرد برهوش در نظر گرفته میشود.
افراد با ضریب هوشی بالاتر از ۱۴۵، نابغه در نظر گرفته میشود.
هوش ریاضی- منطقی نشاندهنده قدرت استدلال و توانایی محاسباتی شخص میباشد.
خصوصیات افرادی که هوش ریاضی- منطقی بالایی دارند:
قدرت محاسباتی بالایی دارند و در اندازهگیری مقادیر و حل فرمولهای ریاضی مهارت دارند
از انجام آزمایش و تحقیق جهت اثبات فرضیهها لذت میبرند
معمولاً جهت بهبود و پرورش هوش خود از بازیهای استدلالی و استراتژیک بهره میبرند
از حل معما و کشف اسرار لذت میبرند
درک پدیدههای دیداری
توانایی در خلق آثار هنری
در ترسیم تصاویر فیزیکی در ذهن
درک و تفکر در مورد اجسام به صورت سه بعدی
مشاهده اجسام در حالت تغییر
خصوصیات افرادی که هوش هندسی- فضایی بالایی دارند:
از محیط اطراف خود، آگاهی بسیاری زیادی دارند
دارای مهارت زیادی در یافتن مسیر و جهتیابی هستند
از انجام بازیهایی که دارای نقشه و مسیرهای پر پیچ و خم هستند لذت میبرند
به کشیدن و استفاده از تصاویر تمایل زیادی دارند
علاقه زیادی به رؤیاپردازی و خلق موقعیتهای مختلف در ذهن خود دارند
توانایی توضیح، بیان احساسات و مفهوم کلمات است.این نوع هوش به افراد کمک میکند تا مفهوم کلمات و جملات را درک کنند
خصوصیات افرادی که هوش کلامی بالایی دارند:
به راحتی میتوانند با استفاده مناسب از کلمات، افراد دیگر را به انجام کاری تشویق کنند و از زبان و کلمات برای دستیابی به هدف مورد نظر استفاده کنند.
از دانش واژگانی بالایی برخوردار هستند و میدانند که از چه کلماتی و در چه موقعیتی باید استفاده کنند.
از بازیهای واژگانی و بازیهای مشابه دیگر که نیازمند استفاده از کلمات میباشد لذت میبرند.
به راحتی قادر به درک زبانها و گویشهای دیگر هستند.
هوش اجتماعی یعنی توانایی درک و مدیریت کردن مردان، زنان، دختران و پسران، برای رفتار خردمندانه در روابط انسانی،
و اینکه بتوانیم انگیزه رفتارهای خود و دیگران را به خوبی درک کرده و از این اطلاعات در تعاملات اجتماعی استفاده کنیم
دانشمندان معتقد هستند هوش هیجانی (EQ) مهمتر از ضریب هوشی (IQ) است